MIDDEN - DELFLAND

MIDDEN - DELFLAND
IN BEELD

  [Start] [Agenda] [Nieuws] [Plattegrond]

 

Molen Korpershoek

Net buiten de kern Schipluiden ligt het buurtschap Korpershoek, een naam die komt van de karpers die hier jaarlijks komen paren en kuit schieten. Langs de weg naar Maasland, de Oostgaag, staat hier al eeuwen lang een korenmolen. Een archiefstuk van 5 april 1541: "Schepenen van het ambacht Maeslant oorkonden, dat Aernt Janszoon wonende bij de korenmolen bij Schipluiden .... verkocht heeft...". 

Deze molen werd omstreeks 1625 vervangen door een nieuwe molen. Dit blijkt uit een verzoek van de molenaar aan de dijkgraaf en hoogheemraden van Delfland om de molenwerf te mogen vergroten. Meer dan drie eeuwen heeft deze nieuwe molen koren gemalen, totdat hij op 2 februari 1945 volledig afbrandde.

Buurt- en dorpsbewoners richtten spoedig een comité op tot "Herbouw molen Korpershoek". Ook enkele notabelen namen zitting in het comité, o.a. burgemeester D.J.M. van Gent en huisarts F.H. Reijnders. Men wilde op dezelfde plaats liefst eenzelfde type molen herbouwen: een met riet bedekte, achtkantige bovenkruier op een stenen voet.

De nieuwe molen Korpershoek

In die tijd werden molens die niet meer gebruikt werden vaak aan hun lot overgelaten, wat meestal betekende: verval en afbraak. In Leimuiden stond de 18e eeuwse molen De Jonge Pieter en was van hetzelfde type als die in Schipluiden.

Echter in plaats van een riet bedekking had deze een bedekking met kleine plankjes. Volgens de eigenaar, R. ten Brink, zou de Pieter niet meer gerepareerd worden. Hij was niet helemaal gaaf meer: o.a. nog maar één van de wieken was nog in goede staat. Op 20 januari 1950 werd de koopovereenkomst getekend door de snel opgerichte stichting "Molen Korpershoek" bij notaris P.A.H. Bensmann te Delft.

Molenmaker H. van der Loo uit Schiedam kreeg de opdracht De Jonge Pieter te slopen, per schuit naar Schipluiden te laten vervoeren en weer op te bouwen. De Schipluidense schippers Eikelenboom en Van der Windt zorgden voor het vervoer. Extra geld voor de opbouw (de brandverzekeringsuitkering was onvoldoende) werden verkregen uit subsidies en giften.


Detail van de wieken met de naam Korpershoek


Sfeervol aanzicht vanaf de Oostgaag

Op 13 mei 1950 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwe onderbouw door de secretaris van de stichting J.P. Westerman. Op de gevelsteen de tekst: 

1772             1950
brand velde de oude molen neer 
maar vrolijk draait de nieuwe weer
eerst werkloos in Leimuiden 
maal ik nu voor Schipluiden
de eerste steen gelegd op 13 mei '50
comité herbouw molen Korpershoek
dr. f.h. reynders voorz. j.p. westerman secr.

De architect J. Snijders had een oorkonde ontworpen waarop handtekeningen van de bestuursleden en genodigden werden geplaatst. Deze oorkonde werd mee ingemetseld. Op 10 november 1951 kon de met vlaggetjes versierde molen officieel in gebruik worden genomen. Mr. R. Hotke, waarnemend hoofd van de afdeling Oudheidkunde en Natuurbescherming van het ministerie Onderwijs, Kunsten en Wetenschap, maakte de vang los en meteen draaide de molen zijn rondjes.


Oude steen. Foto: J. Moerman.


Nieuwe herdenkingsteen.

De zandstenen gevelsteen is onder invloed van weer en wind geleidelijk verweerd waardoor de gegraveerde tekst nog maar nauwelijks te lezen was. Op 26 mei 2005 is een nieuwe gevelsteen van arduin, een harde natuursteensoort, officieel geschonken aan de gemeenschap van Schipluiden. De bakkersfamilie Holtkamp vierde in 2005 het 150-jarige bestaan van de gelijknamige bakkerij. Aangezien molen Korpershoek jarenlang heeft gemalen voor deze bakkerij in Schipluiden vond de familie de nieuwe sluitsteen een passend geschenk. De tekst is dezelfde als die op de vroegere gevelsteen.

Dit type molen noemt men een grondzeiler met oud-Hollandse wiekvorm. Zijn vlucht is 26 meter. Ook het aan de molen verleende "windrecht" is nog steeds geldig. Dit werd duidelijk tijdens het maken van de bouwplannen voor de "Oude Voetbalvelden", het plan Korpershoek. De huizen die het dichtst liggen bij de molen mochten niet boven de dijk uitkomen, geleidelijk aan verder weg zijn ze hoger geworden.

Bron: L.M. Varekamp, De molen Korpershoek, uit: Monumenten en Historische Merkwaardigheden, 1988, Uitgave van de Historische vereniging Oud-Schipluiden.