Het oudste gebouw van Schipluiden

De geschiedenis van de Dorpskerk (Hervormde kerk) gaat terug tot de middeleeuwen. De parochie Schipluiden wordt voor het eerst genoemd op 12 mei 1294. Hieronder vielen ook de ambachten Dorp, Hodenpijl en St. Maartensregt. De kerk is een voorbeeld van wat met noemt "boerengotiek". De afwisseling in kleur, vorm en materiaal en de gotische ramen zorgen voor een bescheiden en sfeervol aanzicht.

De onderbouw van het koor bestaat nog uit kloostermoppen die wellicht van de oudste kerk afkomstig zijn. Aan het baksteenformaat van het schip en de bovenbouw is duidelijk te zien dat omstreeks 1500 de kerk is vergroot. Het restant van de oude en veel hogere toren is nu ingesloten door de huidige toren.

Op 28 augustus 1616 werden de kerk, pastorie en schoolhuis grotendeels door brand verwoest. De gelden voor de herbouw, ca. 17000 à 18000 gulden, werden verkregen door onder meer een collecte in het gewest en accijnzen op bier, wijn en turf in het dorp.

Dit voorrecht hadden Jacob van Egmond (ambachtsheer) en Otto van Zevender bij de Staten van Holland voor elkaar gekregen. De herbouw / restauratie was vóór 1622 klaar. Diverse Hollandse steden schonken toen gebrandschilderde ramen. Deze werden helaas bijna volledig door een hevige wind in 1663 verwoest en vervangen door gewoon glas.

In de periode 1956-1958 werd een grote restauratie uitgevoerd. Door ontwatering van de naast liggende polder verzakte de toren en kerk. De vensters kregen weer glas-in-lood ramen zoals eerder na de restauratie van 1622, in dezelfde sfeer als het enige originele raam boven het koor. Ook het oude schoolhuis werd gerestaureerd en wordt nu gebruikt als kerkeraadskamer.

Het interieur van de kerk is het aanzien meer dan waard, zoals de foto's hieronder tonen. De grafkelder van het Huis Keenenburg bevindt zich in de kerk. Zichtbaar is onder andere de grafsteen van Otto van Egmond en Agnes Croesing.

Het koor staat in de oostelijke richting, zoals gebruikelijk was bij Katholieke kerken. Onder het fraai bewerkte orgel achterin de kerk.

Bron: J.W. Moerman, De Hervormde kerk van Schipluiden, uit: Monumenten en Historische Merkwaardigheden, 1988, Uitgave van de Historische vereniging Oud-Schipluiden.