Dokter F.H. Reijnders en de ontwikkeling van 3-D filmDokter F.H. Reijnders werd op 5 juli 1889 in Roermond geboren en was van 1927 tot 1961 huisarts in Schipluiden. Hij was getrouwd met Nelly de Vries. Naast zijn werk als geneesheer is hij bekend geworden door zijn uitvindingen op het gebied van diathermie en de stereoscopische film. Daarnaast had hij een vliegbrevet, was hij een componist, schreef gedichten, schilderde en sleutelde hij aan motoren. Hij overleed op 25 augustus 1979. Vliegeniersarts te SoesterbergNa zijn doktersstudie werd Frans Reijnders (ook Frenske genoemd) in januari 1921 aangesteld als Officier van Gezondheid 2de klasse bij de landmacht. Maar de luchtmacht had meer zijn interesse en al snel werd hij overgeplaatst naar vliegbasis Soesterberg. Hij was daar van 1921 tot 1927 chef van de medische vliegdienst en haalde daar als eerste Nederlandse medicus zijn vliegbrevet. Zijn vliegervaringen vond hij nuttig bij de keuring van aspirant-piloten. Hij bemerkte dat sommige piloten moeiteloos konden landen, terwijl anderen daar veel moeite mee hadden. Hij concludeerde dat dit te maken had met het vermogen diepte te kunnen zien, ofwel met het stereoscopische gezichtsvermogen. Zijn sterke wens om mensen te genezen bracht hem ertoe om huisarts te worden in Schipluiden.
Reijnders als uitvinderDiathermieAls vliegeniersarts in Soesterberg ontwierp hij apparatuur voor diathermie, waarbij gebruikt werd gemaakt van een moderne radiobuis. Met diathermie wordt warmte in het menselijk lichaam gebracht door middel van hoogfrequente radiogolven. In die tijd gebruikte men een moeilijk te controleren vonkzender volgens het door Marconi gebruikte principe (1901). Vanaf 1915 werd de radiobuis gebruikt in zendinstallaties. Met het gebruik van zo'n radiobuis in een diathermieapparaat kan de hoeveelheid warmte veel beter gedoseerd worden. Met zijn eerste apparaat in 1922 verkreeg hij goede resultaten bij zijn patiënten, en zonder de vroeger veel voorkomende bijverschijnselen. Reijnders had korte tijd een diathermische kliniek in Amsterdam en een praktijk in Soesterberg. Zijn ervaringen met de diathermie zijn gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde in 1923 en 1924 (zie bronnen).
Stereoscopische foto's en filmAls vliegeniersarts deed Reijnders ervaringen op met het zien van diepte bij piloten. Hij concludeerde dat de tot nu toe gebruikte methode van de stereoscopische film niet klopte en ontwierp samen met ir. F.A. Weber in 1937 een beter werkend apparaat. Het publiek kreeg hierbij een betere diepte illusie zonder storende bijeffecten. In 1938 werd een Nederlands patent aangevraagd; na de Tweede Wereldoorlog werden ook buitenlandse patenten aangevraagd. In 1948 gaf Reijnders een aantal openbare demonstraties, die zeer succesvol waren. De patenten zijn overigens nog steeds aanwezig en in te zien bij het Europese Patentbureau. Stereoscopische foto'sReijnders experimenteerde ook met stereoscopische foto's, zodat diepte in de foto kan worden waargenomen. Om die reden ook wel met 3D aangeduid. Enkele van zijn foto's uit Schipluiden en één uit Den Hoorn zijn aanwezig in Museum Het Tramstation in Schipluiden. Ze zijn gemaakt met twee fotocamera's op korte afstand van elkaar geplaatst. Door de twee foto's weer te combineren tot één beeld met de anaglyph-methode kan de diepte worden waargenomen door te kijken door een rood-cyaan bril.
Meer stereoscopische foto's van Reijnders zijn te vinden op de website van Museum Het Tramstation Schipluiden. Veri-VisionHet systeem van stereoscopische film noemde Reijnders Veri-Vision. Hij gebruikte twee camera's en een viertal spiegels (of prisma's), gemonteerd op een constructie met een draaimechanisme waarmee de afstand van de binnenste spiegels tot elkaar gevarieerd kon worden. Hij had ontdekt dat de afstand tot het te filmen onderwerp en de afstand van de twee binnenste spiegels ongeveer dezelfde verhouding moesten hebben. Anders gezegd, het invallende licht van het te filmen onderwerp moet met ongeveer dezelfde hoek het opnameapparaat (de beide binnenste spiegels) binnenvallen (0,6 graden is ideaal, een bereik van 0,3 tot 1,2 graden is acceptabel). De beide opgenomen beelden worden weer geprojecteerd op een beeldscherm door twee polarisatiefilters. Ook de kijker gebruikt polarisatiefilters voor de ogen om het juiste beeld (links of rechts) in het juiste oog te krijgen. De onderstaande films op YouTube worden met de anaglyph-methode bewerkt om ze met een rood-cyaan bril te kunnen bekijken.
Bij het indertijd gangbare systeem werden de twee camera's op vaste afstand van elkaar geplaatst: de gemiddelde afstand van de menselijke ogen. Maar bij projectie van de beelden kon men slechts op één afstand van het scherm de juiste 3-D illusie ervaren. Op andere plaatsen was de ervaring niet natuurlijk en zelfs verwarrend met uit het beeld springend beelden. 3D film van F.H. Reijnders nu digitaalIn 1948 heeft hebben Reijnders en Weber een demonstratiefilm gemaakt om te laten zien hoe goed het Veri-Vision systeem in alle situaties een mooi stereoscopische (3D) beeld produceert. Deze beelden zijn door de erven van de familie Reijnders en Weber geschonken aan het Filmmuseum Eye. Gerard de Boer vond ze en heeft ze gedigitaliseerd. In 2010 zijn ze vertoond tijdens de Home Movie Day. Op YouTube is een kort filmpje met beelden uit 1938 van Schipluiden en uit 1948 van Schiphol, sportwedstrijden met Fanny Blankers-Koen op Te Werve in Rijswijk, strandleven in Scheveningen en een studentenfeest in Voorschoten te zien. Gebruik een rood-cyaan bril om te kijken; klik op het plaatje:
Het stukje film aan het eind is op Te Werve (Rijswijk) opgenomen op 24 en 25 juli 1948. Het was een generale repetitie/oefenwedstrijd voor de olympische spelen in Londen. Op 28 juli vertrokken de nederlandse atleten naar Engeland. De Nederlandse dames estafetteploeg liep bij deze wedstrijd op Te Werve een wereldrecord op de 4 x 100 yards en een Nederlands record op de 4 x 100 meter. Twee weken later (tussen 7 en 14 augustus) zou Fanny Blankers (een paar keer te zien op het filmpje) haar 4 gouden medailles halen. De eerste kogelstoter in het filmpje is Aad de Bruin (van Vlug en Lenig?) en Wim Slijkhuis is ook te zien. In het volgende filmpje geeft Gerard de Boer
uitleg over het Veri-Vision systeem:
Inhuldiging van koningin Juliana in 1948, ook in 3D gefilmdDe film begint met de door Dokter F.H. Reijnders gecomponeerde Eerste Vliegermars (ook wel vliegeniersmars), uitgevoerd door de kapel van de Koninklijke Luchtmacht. 3D film en televisie heeft de toekomstOp dit moment beleeft de 3D film weer een opleving. In de IMAX 3D theaters worden al een tiental jaren 3D films vertoond volgens het polaroid principe (gepolariseerd licht). Kijkers krijgen met deze bril een schitterende 3D ervaring. Een andere veel gebruikte techniek is die waarbij om en om in het linker en rechter een beeld wordt vertoond: met behulp van een actieve 3D bril wordt om en om het rechter en linker oog even 'dicht gezet'. 3D televisie komt langzamerhand op de markt, gebruikmakende van verschillende technieken, met en zonder een speciale 3D bril! De wat oudere techniek met de rood-cyaan bril (anaglyph mode genoemd; in Youtube.com heet dit yt3D) wordt veel op internet gebruikt. Bekijk dit filmpje van een kat, of deze natuurvideo, of de trailer van Pangea- the Neverending world (2009). Onlangs, tijdens de 3D Dagen op 22 en 23 november 2010 in Ede, zijn historische 3D beelden van dokter Reijnders vertoond. Gerard de Boer, zelf cineast en maker van een korte 3D speelfilm “De Leidse Sleutel, heeft de films van Reijnders opgespoord (Filmmuseum) en gedigitaliseerd. Het principe om 3D films te maken met de camera’s onder een kleine hoek en met variabele camera afstand, dat Reijnders had gepatenteerd, is onder andere door James Cameron gebruikt in zijn 3D film Avatar (2009). Bekijk een Avatar trailer of de Toy Story 3D trailer (beide in anaglyph mode).
Reijnders als huisartsDokter Reijnders verhuisde in januari 1927 naar Schipluiden aan de Dorpsstraat om daar een huisartsenpraktijk te beginnen. Zijn praktijk omvatte tot 1958 de hele toenmalige gemeente Schipluiden, dus de dorpskernen Schipluiden, Den Hoorn, 't Woudt en de buitengebieden. Dokter Reijnders was een vriendelijk en sociaal man en werd al snel zeer geliefd. In zijn ruim 34 jaar als huisarts heeft hij bij ca. 3500 bevallingen geassisteerd. Naast zijn werk was hij zeer actief in het verenigingsleven, zoals de ijsclub, Burgerwacht in Den Hoorn, Oranjevereniging en meer. Hij was voorzitter van het comité voor de wederopbouw van de in 1945 afgebrande molen Korpershoek en gaf les aan de EHBO-verenigingen. Ook wist hij nog te studeren. In 1951 promoveerde hij met het het proefschrift: "Het physiologisch mechanisme der binoculaire ruimtewaarneming". Daarnaast vond hij nog tijd om te componeren, schilderen en dichten. Op 14 juli 1961 kreeg hij, als 72 jarige, een afscheid aangeboden, waarbij gemeld werd dat er een straat naar hem genoemd zal gaan worden. Samen met zijn vrouw vertrok hij naar Groesbeek. Op 25 augustus 1979 overleed hij op 90 jarige leeftijd.
Reijnders als componistFrans Reijnders is vrijwel zijn hele leven ook met muziek bezig geweest. Al op 18-jarige leeftijd dirigeerde hij de Roermondse Orkest-Vereniging. In zijn studententijd componeerde hij in 1912 het corpslied van het Utrechtse studentencoprs Unitas, getiteld "Bekroond met zilveren Eerepenning". In Soesterberg bij de luchtvaartdienst richtte hij de eerste jazzband van Soesterbergse officieren op, de Dutch Army Air Service Band, de DAAS-Band. Ter gelegenheid van de eerste Holland-Indië vlucht componeerde Reijnders de Vlieger-Marsch in 1924. In zijn tijd als huisarts van Schipluiden schreef hij een mars voor Harmonievereniging St. Caecilia en zette hij het Onze Vader op muziek. Ook schreef Reijnders in 1944 een Magnificat (lofzang van Maria), een compositie voor gemengd koor en orgelbegeleiding. Zangvereniging St. Michael voerde dit werk toen uit in de Jacobuskerk in Hodenpijl, en later ook in Groesbeek, de toenmalige woonplaats van Reijnders, op zijn 80ste verjaardag tijdens een eucharistieviering. De Magnificat van Frans Reijnders werd ook uitgevoerd op 10 juli 2024 door de zangvereniging Vivace, een fusie van St. Michael en Vivace, in de Dorpskerk van Schipluiden. Tot op hoge leeftijd speelde dokter Reijnder nog dagelijks op zijn vleugel.
Bronnen
|
|
|
|
|
 |
| [Start] [Agenda] [Nieuws] [Plattegrond] |
|
